Categorie archief: 20e eeuw

Fake News in 1928. De ramp met het luchtschip Italia.

… ce Gulf Stream de fausses nouvelles

In het Journal d’Anvers schrijft een zekere Calchas een dialoog uit waarbij de gesprekspartners zich afvragen of de pers gecensureerd moet worden – in het zog van Mussolini en van de Sovjets – om de slachtoffers van valse berichten te beschermen. Of moet ze haar gang kunnen gaan met snelle en ongecrontoleerde berichtgeving om de honger naar nieuwsberichten van het nieuwsgierige publiek te kunnen stillen?
Aanleiding was de berichtgeving over de ramp met het luchtschip Italia dat op 25 mei 1928 was neergestort tijdens een noordpoolexpeditie: “Wat is er allemaal niet geschreven over Nobile en zijn metgezellen? Men heeft ze gekraakt met de meest gruwelijke leugens. Men ging zelfs zover Zappi er van te beschuldigen dat hij Malmgreen had vermoord en opgegeten!….”

Hier zien we deze verdomde concurrentiegeest aan het werk, vooral bij de Amerikaanse telegraafbureaus. Ze geven veel geld voor een primeur, om eender welke bijzonderheid over de ramp van de dag in de kranten te krijgen. Hun verslaggevers zullen iedereen en alles interviewen, eender hoe, en alles wat hen verteld wordt telegraferen, zonder kostbare tijd te verspillen aan het controleren ervan. Bovendien moeten ze hun reiskosten verantwoorden, en als ze zich moesten houden aan gecontroleerd nieuws, zouden ze elke dag “Niets nieuws” telegraferen en… het agentschap zou ze ontslaan! 

Laten we eerlijk zijn: dit alles is ook een beetje de schuld van het publiek. De lezer “wil” informatie, zelfs als het onmogelijk is om die informatie met enige zekerheid te verkrijgen. Als er ergens een mysterie opduikt en “zijn” krant zegt er niets over, dan is deze krant “slecht gemaakt” en zal hij de krant kopen die er wel iets over zegt, ook al is het niet waar.

Bronnen en bijkomende informatie:

  • De afbeelding van het luchtschip Italia dateert van voor de ramp van mei 1928 en is afkomstig van: Bundesarchiv, Bild 102-05738 / Georg Pahl / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=86480976.
    Het bijschrift bij de foto vermeldt: ‘Die glückliche Landung des Nordpol-Luftschiffes “Italia” in Stolp in Pommern! Nach 30 stündigem Fluge landete das italienische Nordpolluftschiff “Italia” unter Führung des Generals [Umberto] Nobile wohlbehalten in Stolp in Pommern. Eine Stabilisierungsfläche am Luftschiff wurde im Gewittersturm stark beschädigt. Das glücklich gelandete Luftschiff “Italia” in Stolp i/Pommern.’
  • De in de eerste alinea genoemde personen zijn: 
    • Umberto Nobile, leider van de expeditie, die de expeditie ook overleefde;
    • Finn Malmgren, Zweedse meteoroloog, die de expeditie niet overleefde;
    • Filippo Zappi, navigator. Overleefde de expeditie ook.
  • De citaten zijn afkomstig uit het Journal d’Anvers van 3 augustus 1928.

De ontbossing rond Antwerpen in 1921.

We vragen ons af waar dat heen moet.

De zorg voor het behoud van het natuurlijk en stedelijk erfgoed is een kwestie die allerlei burgerinitiatieven al decennialang onder de aandacht van de overheid trachten te brengen. De ontbossing in de jaren 1920 rond het Schotenhof was zo een kwestie die de ‘Vereeniging tot behoud van Natuur- en Stedenschoon’ beroerde. Deze vereniging was in 1910 opgericht omdat toch niemand nog “langer onverschillig” kon blijven voor het “voortdurend schenden en vernielen van landschappen, gebouwen en monumenten”.

“De ontbossing blijft haar gang gaan  in de omstreken onzer stad.
Zo-even vernemen we nog dat in de Domeinen van Schotenhof niet minder dan  zestien hectaren bos geveld zijn, en er is ernstig sprake in deze streek de ontbossing op grote schaal voor te zetten.
Wij vragen ons af waar dat heen moet: laat men begaan dan zal binnen enige  jaren de omgeving van Antwerpen totaal van bomen ontbloot zijn.
Voor de ontbossing van Schotenhof  en omstreken is het kwaad dubbel erg. Er  bestaat aan die kant een gans complex van landgoederen en bossen; landgoederen als het hof “Ter List”, het hof “Ter Veke”, het kasteel “Vordenstein”, en bossen gelegen tussen de vaart en Brasschaat,  allen zich onmiddellijk aansluitend  bij het bekende Peerdsbos.
Het ligt voor de hand dat geheel deze  streek het aangewezen natuurpark vormen moet voor het Groter Antwerpen van morgen.
Dringend nodig is het daarom alle verdere ontbossingen onmiddellijk stop te  zetten en te bekomen dat het ganse complex geklasseerd wordt.
Met genoegen vernemen we dat de Vereeniging tot Behoud van Natuur- en Stedenschoon krachtdadig in die richting  werkzaam is, en de nodige stappen aanwendt. “

Bronnen en bijkomende informatie :

De ontwaarding van onze radio in 1961.

De programma-decadentie is veel ernstiger dan op het eerste gezicht lijkt.

Omroepers worden moppentappers, gecommentarieerde muziek wordt “een plaatje met een babbeltje”, luisterspelen verdwijnen, symfonische koncerten worden naar het derde net overgeheveld.
Onze radio gaat kapot aan bazelende disc-jockey’s, nietszeggende wauwelaars, snipperprogramma’s, prutserijen als beursberichten, keukenrecepten, “vonken van de dag”, “dagelijkse broden”, tijdseinen die ernstige muziek perforeren, simfoniën waarvan men ons het slot niet kan laten horen, artisten en medewerkers die worden geëngageerd omdat “iedereen eens moet meedoen”.
Involgen van de slechte smaak van Jan Publiek leidt onvermijdelijk naar vervlakking en ontwaarding.

Het Toneel maakt zich zorgen over de impact die de televisie heeft op de radio-uitzendingen van de Belgische Radio- en Televisieomroep (B.R.T), tot 1960 nog het Nationaal Instituut voor de Radio-omroep (N.I.R).
De radio vervlakt tot een louter “geluidsgordijn”. De stijfheid en stroefheid van het vroegere N.I.R. heeft plaatsgemaakt voor een wedstrijd waarin iedere collega de andere in vlotheid wil overtroeven.

800px-Radio-philips-capella_hg

Opmerking en bron :

  • De opkomst of verspreiding van nieuwe media (televisie) mist zijn uitwerking niet op de oude media en hun publiek (radio).
  • Citaat uit : Het Toneel en Het Antwerps Toneel, weekblad, 10 november 1961, Antwerpen.
  • Illustratie : Radiotoestel  Philips Capella 663, uitgebracht in 1956. Link op Wikimedia :  https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Radio-philips-capella_hg.jpg